Ülseratif Kolit Nedir?

Ülseratif kolit kalın bağırsağın (kolon ve rektum) iç yüzeyinin iltihaplanmasıdır. Belirtileri makattan kanama, ishal, karında kramp, kilo kaybı ve ateştir. Ayrıca uzun yıllar yaygın ülseratif kolit tanısı olan hastalarda kalın bağırsak kanser oluşma riski artmaktadır. Ülseratif kolitin nedeni bilinmemektedir.

Ülseratif Kolit Nasıl Tedavi Edilir?

Aktif ülseratif kolitin başlangıç tedavisi ilaç tedavisidir. Aminosalisilatlar gibi anti-inflamatuar ilaçlar kullanılır. Eğer bu ilaç başarısız olursa kısa süreli prednizon kullanılabilir fakat bu ilacın uzun süre kullanımı yan etkilere sebep olabilir. Eğer prednizon etkili olmazsa yada devam edilemezse aktif hastalığı kontrol etmek için 6-merkaptopurin veya azathiopürin gibi immünmodülatörler kullanılır.  Hastalığı kontrol etmek için aminosalisilatlar ve immünmodülatörler uzun süreli kullanılabilir.  Hastalığın alevlenmesini tedavi etmek için genellikle ilaç dozunu arttırmak veya yeni ek ilaç tedavisi ile sağlanır. Bu tedaviler hastaneye yatırılmadan yapılabilir ancak  bağırsakların dinlendirilmesi gerektiği zaman veya damardan steroid tedavisi uygulaması gerekirse hastaneye yatış yapılması gerekir.

Ameliyat Ne Zaman Gerekir?

Hayatı tehdit edici yoğun kanama, bağırsak perforasyonu (delinme) veya enfeksiyon gibi iltihabi bağırsak hastalığının komplikasyonları olduğu zaman ameliyat yapılması gerekir. Bunun dışında ilaçlara yanıt vermeyen kronik hal almış hastalar da ameliyat önerilir. Ayrıca uzun süreden beri ülseratif kolit hastalığı olan hastalara kalın bağırsak kanser gelişme riskinden dolayı ameliyat önerilir. Daha sık olarak, bu hastalar tekrarlayan kolonoskopi ve biyopsiler ile takip edilir ve eğer prekanseröz (kanser öncüsü) değişiklikler saptanırsa ameliyat önerilir.

Ülseratif Kolitte Hangi Ameliyatlar Yapılıyor?

Eskiden ülseratif kolitte standart ameliyat şekli olarak bütün kalın bağırsak, rektum ve anüsün çıkarılması işlemi yapılıyordu. Bu ameliyat proktokolektomi  (aşağıdaki şekle bakınız) olarak bilinmektedir ve bir veya bir kaç seansta yapılabilir. Bu ameliyat hastalığı giderir ve kalın bağırsakta kanser gelişme riskini ortalıktan kaldırır. Bu ameliyatta Brooke ileostomi (ince bağırsağın son kısmının karın duvarına ağızlaştırılması ) açılması gerekir.

Bazı hastalarda rektum ve anüs korunarak kalın bağırsak çıkarılır ve ince bağırsak rektuma birleştirilerek ileostomi yapımı önlenir ancak bu hastalarda  aktif kolit, sık sık dışkılama ihtiyacı ve geride bırakılan rektumda kanser riski devam eder.

Şuan ülseratif kolit için en sık uygulanan standart tedavi şekli bütün kolon ve rektumu çıkarıp anal kanalı korumak ve ince bağırsaktan rezervuar görevi yapan bir poş yapmaktır. Bu işleme genellikle geçici bir ileostomi açılması da eklenir (2 ay sonra kapatılır). Poş rezervuar görevi yaptığı için dışkılama sıklığını azaltır. Hastadan hastaya değişmekle birlikte genellikle hastalar gün içinde 5-10 kez dışkılama ihtiyacı gösterir.

Bu ameliyat ile hasta ülseratif kolit hastalığından kurtulur. Bazen poşta iltihap (poşit) gelişebilir ve bu antibiyotik ile kontrol altına alınabilir. Çok küçük bir hasta grubunda poş fonkisyon bozukluğu olabilir ve bu durumda poş çıkarılarak yeni poş yapılır yada kalıcı ileostomi yapılabilir.

*Buradaki metin genel bir bilgilendirme olup, hastalıklar  değişkenlik gösterebileceğinden kişisel değerlendirme için cerrahınızla görüşünüz.

*Amerikan Kolon ve Rektum Cerrahları Derneği’nin hasta bilgilendirme broşürlerinden tercüme edilmiştir.